თსუ გეოგრაფიის დეპარტამენტის კარტოგრაფიული ფონდი

  Geo Eng
პროექტი 2019 ბუნებათსარგებლობის კათედრა გეომორფოლოგია-კარტოგრაფიის კათედრა ჰიდროლოგია, ოკეანოლოგიისა და მეტეოროლოგიის კათედრა ნიადაგების გეოგრაფიის კათედრა რეგიონული გეოგრაფიისა და ლანდშაფტური დაგეგმარების კათედრა  
 

გეომორფოლოგიისა და არტოგრაფიის კათედრა

 

2005 წლიდან ორი კათედრის გაერთიანებით შეიქმნა გეომორფოლოგიისა და არტოგრაფიის კათედრა . მისი გამგე ოყო პროფ. რამინ გობეჯიშვილი.

კათედრას ამჟამად ხელმძღვანელობს პროფ. დალი ნიკოლაიშვილი. კათედრის სხვა თანამშრომლებია: ასოც. პროფ. თენგიზ გორდეზიანი, ასისტ. პროფესორები: ცეცილი დონაძე და გიორგი დვალაშვილი.

მოწვეული პედაგოგები: თინიკო ნანობაშვილი, გიორგი გაფრინდაშვილი, ლალი ქუთათელაძე, დავით სვანაძე, თამარ პაპაჩაშვილი

 

გეომორფოლოგია-კარტოგრაფიის კათედრაზე კარტოგრაფიული ნაწარმოებების მდიდარი ფონდია დაცული: გლობუსები, ძველ ვერსულ სისტემაში შექმნილი რუკები, საბჭოთა ტოპოგრაფიული რუკები, სხვადასხვა თემატური რუკა, ატლასები და სხვ.

 

 

კარტოგრაფია- გეოდეზიისა და გეოინფორმატიკის კათედრა

 

კარტოგრაფია- გეოდეზიისა და გეოინფორმატიკის კათედრა 1936 წელს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ფიზიკური გეოგრაფიის კათედრის ბაზაზე ყა ლი ბდება ტოპოგრაფია- გეოდეზიის კათედრა, რომლის გამგე გახდა დოც. სერგი ცხაკაია (1880-1966). იგი სა მართლიანად ითვლება თანამედროვე ქართული კარტოგრაფიის ფუძემდებლად. სერგი ცხაკაიამ 12 წლის მანძილზე (1905-1917) იმუშავა პოლონეთ- რუსეთის, ჩრდილოეთ მანჯურიის, თურქეთსაქართველოს, თურქეთ- სპარსეთის სასაზღვრო ტერიტორიების ტოპოგრაფიულ აგეგმვასა და რუკების შედგენაზე. ეს გამოცდილება მან გამოიყენა კავკასიის ზოგადგეოგრაფიული და თემატური რუკების შესადგენად და გამოსაცემად. მისი ხელმძღვანელობითა და მონაწილეობით გამოიცა კავკასიის ზოგადგეოგრაფიული რუკები ( მასშტაბები 1:500,000 და 1:200,000), რომელსაც იყენებდნენ კავკასიის ფრონტზე II მსოფლიო ომის პერიოდში.

1943 წლიდან ტოპოგრაფია- კარტოგრაფიის კათედრა კარტოგრაფია- გეოდეზიის კაბინეტის სტატუსით გეომორფოლოგიის კათედრას შეუერთდა, რომელსაც აკად. ალექსანდრე ჯავახიშვილი ხელმძღვანელობდა. მეტად ნაყოფიერი იყო კათედრის თანამშრომელთა მოღვაწეობის ეს პერიოდი. გამოიცა პირველი ქართულენოვანი სახელმძღვანელოები კარტოგრაფიასა და გეოდეზიაში: სერგი ცხაკაიას ,, რუკათმცოდნეობა ტოპოგრაფიის საფუძვლები~ (1946); ,, კარტოგრაფია” (1947) და გრ. ხუნჯუას ,, გეოდეზია” (1965) და სხვ.

1972 წლიდან ტოპოგრაფია- გეოდეზიის კათედრის გამგეა პროფესორი, საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის წევრ- კორესპოდენტი (1979 წლი დან), მსოფლიოში აღიარებული მეცნიერი ალექსანდრე ასლანიკაშვილი. ალექსანდრე ჯავახიშვილთან ერთად მან გამოსცა 1:1,000,000 მასშტაბის საქართველოს ფიზიკური რუკა და დაამუშავა საქართველოს კომპლექსურ გეოგრაფიული ატლასის პროექტი, რომელიც გამოიცა 1964 წელს. ტოპოგრაფიულ რუკებზე დაყრდნობით, პროფ. ალ. ასლანიკაშვილმა პირველმა დაამუშავა ბლოკდიაგრამების აგების მეთოდიკა. ვნული ატლასის (1964) შედგენისას კარტოგრაფიის თეორიისა და რუკათშექმნის საკითხები აისახა ალ. ასლანიკაშვილის ფუნდამენტურ ნაშრომებში ,, კარტოგრაფია, ზოგადი თეორიის საკითხები (1968) და ,,Метакартография, основные проблемы (1974). ნაშრომებს დღესაც არ დაუკარგავს თავისი მნიშვნელობა და კარტოგრაფებისათვის სამაგიდო წიგნებად იქცა. თარგმნილია რუსულ და იაპონურ ენებზე. ალ. ასლანიკაშვილის ხელმძღვანელობით უნივერსიტეტში ჩატარდა მრავალი მნიშვნელოვანი ღონისძიება, მათ შორის V საკავშირო კონფერენცია თემატურ კარტოგრაფიაში (1973) და საკავშირო გეოგრაფიული საზოგადოების V1 ყრილობა (1975).

1982 წლიდან კარტოგრაფია- გეოდეზიის კათედრის გამგეა პროფ. ნიკოლოზ ბერუჩაშვილი, რომელმაც დიდი წვლილი შეიტანა სივრცე- დროითი კარტოგრაფიის დამკვიდრება- განვითარებაში. გაძლიერდა გეოინფორმატიკისა და დინამიკური კარტოგრაფიის მიმართულებებიც. პროფ. . ბერუჩაშვილის სახელთანაა დაკავშირებული, აგრეთვე, ახალი მიმართულების - ბუნებრივ- ტერიტორიული კომპლექსების სივრცე - დროითი ანალიზისა და სინთეზის კონცეფციის შემუშავება ლანდშაფტმცდონეობაში. იგი კითხულობდა ლექციებს სორბონის, მოსკოვისა და სხვა ქვეყნების უნივერსიტეტებში. 1992 წლიდან კათედრა კარტოგრაფია- გეოდეზიისა და გეოინფორმატიკის კათედრად გადაკეთდა. ამ პერიოდს უკავშირდება კათედრის საერთაშორისო კავშირების გაფართოება, სამეცნიერო და საველე- სასწავლო ექსპედიციების მოწყობა საქართველოსა და მსოფლიოს სხვადასხვა კუთხეში. ნიკო ბერუჩაშვილის ხელმძღვანელობით შესრულდა მრავალი საერთაშორისო და ადგილობრივი პროექტი.

კათედრაზე სხვადასხვა პერიოდში პედაგოგიურ და სამეცნიერო საქმიანობას ეწეოდნენ აგრათვე: გიორგი ქავთარაძე, დოცენტები: ვერა ჭეიშვილი და გულიზა ( გულიკო) ლიპარტელიანი, როსტომ ჩეკურიშვილი, მასწავლებელი: იოსებ ქართველიშვილი და სხვ.

. ბერუჩაშვილის ავტორობით გამოვიდა კავკასიის ლანდშაფტური რუკა (1979. მასშტაბი 1:1,000,000) და კავკასიის გეოპოლიტიკური ატლასი ( ფრანგი მეცნიერის ჟან რადვანის თანაავტორობით, ქართულ და ფრანგულ ენებზე, 1996, 2010, 2011).

 

 

გეომორფოლოგიის კათედრა

 

1936 წელს თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ფიზიკური გეოგრაფიის კათედრის ბაზაზე დაარსდა ეომორფოლოგიის კათედრა. დაარსებიდან 1973 წლამდე კათედრას სათავეში ედგა პროფ. ალექსანდრე ჯა ახიშვილი. კათედრის ჩამოყალიბებამ დასაბამი მისცა გეომორფოლოგიის სპეციალობის გახსნას. 1943 წელს კაბინეტის სტატუსით გეომორფოლოგიის კათედრას შეუერთდა ტოპოგრაფია- გეოდეზიის კათედრა. ეს მდგომარეობა შენარჩუნდა 1972 წლამდე.

1970-1981 წლებში გეომოროფოლოგიის კათედრას ხელმძღვანელობდა პროფ. შოთა ცხოვრებაშვილი. დღეს იგი თსუ- ის რექტორის მრჩეველია და ეწევა სამეცნიერო- საექსპერტო მოღვაწეობას. 1981 წლიდან გეომორფოლოგიის კათედრის გამგეა პროფესორი, შემდგომ საქართველოს მეცნიერებათა აკადემიის წევრ- კორესპოდენტი, საქართველოს სახელმწიფო პრემიის ლაურეატი ზურაბ ტატაშიძე. მის სამეცნიერო მოღვაწეობაში უმთავრესი ადგილი უკავია საქართველოსა და, საერთოდ, მთიანი ქვეყნების კარსტის პრობლემების კვლევას. მან გაამდიდრა გეოგრაფიული მეცნიერება ახალი სპელეოლოგიური აღმოჩენებით. მისი უშუალო თაოსნობით და მონაწილეობით არაერთი მღვიმე იქნა აღმოჩენილი და შესწავლილი. გეომორფოლოგიის კათედრაზე ხანგრძლივ პედაგოგიურ და სამეცნიერო მოღვაწეობას ეწეოდნენ, აგრეთვე, პროფესორები ჯემილა მესხია და არჩილ კიკნაძე, დოცენტები: თენგიზ ნოზაძე, გეოგრ. მეცნ. დოქტორები დემურ ტაბიძე, ემილ წერეთელი, მასწ. ჯემალ ხარიტონაშვილი, ვახტანგ ლეჟავა და მრავალი სხვ.

1992 წლიდან კათედრა გეომორფოლოგია- გეოეკოლოგიის კათედრად გადაკეთდა. 2003 წლამდე კათედრაზე ფუნქციონირებდა დედამიწის დისტანციური ზონდირების სასწავლო- სამეცნიერო ცენტრი, სადაც განთავსებული იყო კოსმოსური ინფორმაციის მიმღები რადიოელექტრონული სისტემები. ცენტრს ხელმძღვანელობდა პროფ. გიორგი აბულაძე.

2004 წლიდან გეომორფოლოგია- გეოეკოლოგიის კათედრის გამგეა პროფ. რამინ გობეჯიშვილი. მას დიდი წვლილი მიუძღვის ცენტრალური კავკასიონის მყინვარების თანამედროვე დინამიკის შესწავლაში. რელიეფის გეოდინამიკასა და გამყინვარების ევოლუციას იგი იკვლევდა: პამირში, შპიცბერგენზე, კამჩატკაზე, კავკასიონზე, კოპეტდაღზე, ტიანშანზე, ტიბეტში, ჰიმალაის, ტავრისა და პონტოს მთებზე.